Chùm thơ Giải A cuộc thi thơ Làng Chùa

"Những mộng tưởng của tôi/ Mở ra chiều kích bốn không gian/Năm gương mặt/ Năm nỗi buồn/ Và thơ tôi/ Một kẻ đi đường vòng hoặc sau lưng/ Lắng nghe những nỗi buồn của mẹ tôi/ Lắng nghe những đường chỉ cách điệu trên váy áo"...
Nhà thơ trẻ dân tộc Dao với những câu thơ bình dị mà sâu lắng, thơ anh luôn có giọng điệu nhẹ nhàng, như lời tâm sự của chính nhà thơ cùng nhiều hình ảnh, hình tượng rồi biểu tượng nghệ thuật mạnh mẽ, giàu sức gợi. Tất cả đều đậm chất tộc người, đậm chất vùng cao đầy nội lực.
Nhà thơ Lý Hữu Lương đoạt giải Hội Nhà Văn năm 2022 ở tuổi 33 với tập thơ "YAO" (Yao: Mượn âm tiếng Hán, ý nói dân tộc Dao), và vừa rồi Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều - Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam mới công bố anh lại đạt giải A trong cuộc thi thơ Làng Chùa, một cuộc thi "Làng' nhưng tầm cỡ quốc gia về thơ ca. Xin được chúc mừng thành công của Lý Hữu Lương và giới thiệu chùm thơ đoạt giải của anh. (Phạm Quỳnh Loan).

Lý Hữu Lương

NGÀY MẸ SINH TÔI


Tôi vẫn nhớ ngày mẹ sinh tôi
Cha ôm bọc rốn vào sâu thung núi
Chiều ấy mưa nắng giao long
Chiều ấy Bàn Mai cao văn vắt

Tôi thiêm thiếp đợi bà cất tiếng hát
Một lời hát li hương
Xập xè ánh đom đóm
Xập xè ánh đuốc tàn…

Tôi nhớ những khuôn mặt sáng bừng
Của ông tôi và nhiều người nữa
Xồng xộc mùi thịt chuột nướng
Xồng xộc mùi rượu sắn trong chum

Tôi không thể nào chép nguyên văn
Những lời hát đêm đó…

Ơi Dương Châu, Dương Châu
Khách đến đầu hồi vừa cất tiếng
Khách đến trước cửa vừa tháo giày
Con ơi lớn nhanh trói gà đãi khách…

Tôi là một đứa trẻ
Còn nguyên cuống rốn
Đi đâu cũng ôm bọc rốn của mình
Tìm đường về quê hương
Chôn ở gốc cây muỗm núi Bàn Mai…
 

BÀI HÁT CŨ


Bài hát tôi nghe mẹ hát lúc nhỏ
Khi mây đã ngủ khắp dẻo Bàn Mai
Im lìm cánh tò vò trên liếp vách
Bài ca nguyên thuỷ của tình yêu và gốc tích

Người Dao sợ những dòng sông to
Người Dao sợ những cánh đồng lớn
Dòng sông to trôi nhanh ký ức
Ta sẽ quên hết
Hạt giống đầu tổ tiên gieo ở núi Cối Kê
Mảnh vườn cày cấy đầu xuân mấy mùa no đủ
Truyền thuyết như đóa hoa nở giấc tươi đẹp

Lời hát ấy đã hát từ ngàn xưa
Tự thủa Bàn Hồ sinh ra mười hai họ
Lời hát thăm thẳm mông mênh
Đêm ngày ủ trong ngực ấm đàn bà Dao
Đi bốn phương tám hướng không bặt nhịp
Ơi ới là… Ùa à pờ…
Bài hát chở che con ta qua mùa rét mùa đói
Mở lối con ta tìm ra ngoài kia thế giới
Dẫn đường con ta về với tổ với tông

Dưới mây vùi trầm tích cố hương
Bài hát mười hai nhịp hóa sừng trâu mười hai khoanh
Tổ tiên chia cùng lời hẹn năm trăm năm trở về đất cũ
Nhắn người đến sau ta năm trăm năm nữa
Hãy nhớ lời hát của mẹ cha xưa
Người Dao không tắm trên sông to
Không gieo trồng trên những cánh đồng lớn…



XIN VỀ HIẾU THUẬN VỚI QUÊ HƯƠNG


Khi cơn gió mềm thổi qua vai
Bàn Mai rùng mình như đứa trẻ
Sớm mai dúng tay vào máng nước
Chân trần lội bộ nẻo đường xa

Ơi ngọn Bàn Mai, chiến mã của ta
Ngươi tung bờm qua tháng năm trầm mặc
Trên lưng bài ca sử thi đầy huyền hoặc
Của đời con cháu Bàn Vương lưu lạc

Lối đi rừng ta mang ra thành phố
Bỏ lại câu hát cổ xưa của mẹ ta
Một trang sách thuở nhỏ ta gấp lại
Từng chân trời bợt nhạt đêm đêm

Ta vẫn mơ những thiên đường cũ
Báu vật dưới chân ta - lời chiến mã

Trong thầm thì người nói về sự no đủ
Lòng người vui vẻ đất đai thái hòa

Ta về hiếu thuận với quê hương
Bàn Mai óng ánh thênh thang nắng
Có con chó nhỏ dúi lên gấu áo
Phủi giùm tôi mấy hạt bụi ngoài xa…
 

NGƯỜI GẤP MÌNH LẠI TRONG CHĂN


Những mộng tưởng của tôi
Mở ra chiều kích bốn không gian
Năm gương mặt
Năm nỗi buồn
Và thơ tôi
Một kẻ đi đường vòng hoặc sau lưng
Lắng nghe những nỗi buồn của mẹ tôi
Lắng nghe những đường chỉ cách điệu trên váy áo
Những ngữ nghĩa chìm dưới mũi kim sắc
Dòng sông và đồi núi không lời
Nhiều câu chuyện của lịch sử cũng lặng câm như thế...

Bóng kẻ đi đường vòng hoặc sau lưng
Và thơ tôi
Cần mẫn nhiệt thành dưới mũi kim sắc
Của mẹ tôi trên thửa ruộng nhỏ nghèo nàn
Lắt lay vài cành đậu trở mình biêng biếc
Trên đám sương muối vừa tan đi
Đã kịp nghĩ ngợi gì sau cơn buốt giá

Người gấp lại mình trong chăn
Quên cho được mùi hương ngoài kia thăm thẳm
Con chim nhỏ cất giọng kim, giọng thổ
Nó vừa xong nghi thức của rừng đêm nay.

-----------------------------------------------------------
Minh họa trong trang: ST