Nhân, quả và cái kết có hậu của truyện thơ

Thứ sáu - 30/08/2024 14:41

Tuệ Minh

Như vậy hơn một năm nay, Trang nhavanhanoi.vn của Hội Nhà văn Hà Nội - là trang báo điện tử có uy tín cao với sức lan tỏa nhanh, xa rộng ở trong nước và nước ngoài đã dành một dung lượng khá lớn giới thiệu 19 bài viết về toàn bộ tác phẩm Truyện thơ Thúy Lan của tác giả Lê Hữu Bình trong mục Lý luận phê bình văn học. Từ tháng 8/2023 đến nay, Tuệ Minh và một số tác giả bài viết sơ bộ tổng hợp lại đã có tới gần 1.300 bạn đọc yêu thích. Thế mới biết, ở thời đại mà trình độ dân trí cao, kén bài lắm, thêm 1 người chọn nhấn ưa thích ở cuối bài thật không dễ, tác giả thật sự xúc động và trân trọng.

Truyện thơ Thúy Lan là một tác phẩm khá đồ sộ, gồm 8 chương với 4248 câu lục bát do NXB Hội Nhà văn ấn hành lần đầu - 2011, tái bản đến 6 lần, có chỉnh sửa, bổ sung và hoàn thiện. Có thể nói nó đạt được các tiêu chí về nội dung nghệ thuật, tính triết lý và cả tính thời sự của giai đoạn chuyển đổi cơ chế quản lý và đẩy mạnh sản xuất kinh doanh. Tác phẩm tạo cốt truyện hấp dẫn, nội dung hướng tới ý nghĩa tựu chung của ý Đảng, lòng dân và tinh thần thượng tôn pháp luật. Bởi thế nó mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, quả là một lựa chọn tròn trĩnh trong mặt bằng sáng tác văn chương hiện nay.

Ngoài trang nhavanhanoi.vn, bạn đọc có thể tiếp cận với Truyện thơ Thúy Lan qua Google và một số báo chí trong mấy năm qua. Nhân đây, chúng tôi cảm ơn đến tác giả - Đại tá Lê Hữu Bình - người cầm súng, cầm bút luôn dản dị ở bộ quân phục bạc mầu và trung thực trong lối thể hiện truyền cảm để Truyện thơ đến với bạn đọc cả nước. Kỳ này, chúng tôi xin gửi đăng đoạn kết của Truyện thơ, mượn ý: Truyện thơ Thúy Lan một tác phẩm gợi nhiều suy ngẫm về nhân tình, thế thái trong thời hiện đại của báo CÔNG LUẬN (30/6/2024) để làm lời bạt.

“… Chuyển gam nhói buốt rát lòng

Cóc cầu mưa nhẹ cua mong nắng vừa.

Sang phòng Bộ trưởng chúng thưa

Run thay ý phát tái đưa đỡ lời

4149. Kim Ngân mắt đỏ: Chú ơi

Xin từ chức bởi để người em ‘‘thân’’

Biết mà chẳng kịp can ngăn!

Ông Trường nghiêm nghị: Cô Ngân phải rành

Việc cô tố cáo hoan nghênh

Bài tham nhũng cuộc đấu tranh kiên cường.

Mong người vấp ném lao thương⁽¹⁾

Kiểu hành xử vậy tiệt đường phúc sinh.

Song gương so lại bản mình?

Kim Ngân suýt đổ thất kinh rụng rời

4159. Ngờ đâu trên đọc bụng người

Hành tung của quạ lông rơi, dấu là.

Tưởng rồi mưu ném đá xa

Lưới trời lại quả tạt qua mặt liền.

Rụt rè lời ngọng Ngân xin

Ngàn từ chẳng xứng y liền quay ra.

Trí Thâm theo dõi nãy giờ

Phép mầu Tổ chức không ngờ nhiệm ghê.

Y suy sụp cố nhấc lê

Sát bàn Bộ trưởng đơn chìa, miệng câm.

4169. Đã bao lần nhắc Trí Thâm?

Những mong cậu sửa tớ nhầm lớn thay.

Mang lòng đố kỵ lâu nay

Đang tâm gắp lửa bỏ tay người lành.

Thúy Lan ngọc sáng lung linh

Cạnh kề sạn đục chẳng tanh chẳng nhòa

Suýt ta mất một tiên nga

Còn dư cú bọ ôi cha có trời.

Trí Thâm tim thắt rụng rời

Mặt trơ ngỗng thộn vài lời ngọng ngơ:

4179. Rằng em lỗi lắm tội to

Xin từ chức cũng xin chừa từ đây.

Kính nhờ Bộ trưởng nương tay

Đường danh em cụt đường cày lem nhem.

Gớm chưa loại cú mèo đêm

Ruỗng tường chuột cống mối rèm dán hôi.

Đỉa trâu nào có thương người?

Trăn rừng khép thế chờ thời cuốn nai.

Hạng người hai mặt xỏ dai

Chỉ tài “tài vặt” lớn tài thì không.

4189. Hỏi đời xem có nên dùng?

Đừng hòng rắn độc bẻ cong giáo thần!

Nhằm Thâm, Bộ trưởng ra tên

Cung sôi lửa luật vút xiên chính đầu

Loại: Loài não mọt thân sâu

Xả ngay xuống tận bồn cầu cho quên.

Tử hình: Tham vọng cố quyền.

Trí Thâm xét nét đứng yên ụ lì

Cậu cần biết phải làm gì?

Mối hàng xén chặn mớm tay lũ tồi.

4199. Xin từ thôi chức đâu thôi

Vinh quang không thuộc những người dã tâm.

VIII

Bữa nay ngày họp cuối năm

Ông Trường chủ trị, rút, nhằm triển khai

Việc rằng đề án ‘‘không hai’’

Vết đau khép lại đặt bài tiếp theo.

Mành đông vén cửa máy reo

Đường vui hoa lệ én chao lưng trời

Du dương bản nhạc không lời

Thanh thanh giọng hát hoa cười tiễn đông.

4209. Rồng thiêng lại nước vẫy vùng

Đời tươi ai đã vầng hồng ai ươm?

Mạch nguồn máu phải từ tim

Mồ hôi mòi mặn đặt thềm dát khung.

Ngập tràn xe, điện, thế công

Hồng Hà đỏ lộc Thăng Long xanh tầng

Thủ đô vào tết kiêu hùng

Sắc mầu đổi mới trùng phùng hân hoan.

Mừng sao lệ lại chứa chan

Vui sao rượu chuốc cung đàn tiếp âm.

4219. Khuôn vàng ánh bạc chăm chăm

Nén chờ Bộ trưởng có dăm đôi lời:

Truyền thông đề án không thôi

Đủ tiền ngân sách kịp thời chỉn chu.

Lẽ thì giới thiệu từ đầu

Chánh văn phòng mới yêu cầu: Thúy Lan

Nhẹ nhàng chị bước khỏi bàn

Phòng yên lặng bỗng râm ran lầm rầm

Vỗ tay ai nấy thì thầm

Lan chào rấn lệ lướt thăm mọi người.

4229. Dịu dàng duyên dáng đẹp tươi

Tân thời tao nhã bên lời vấn vương...

Vẫn là quốc sắc thiên hương

Vẫn bầu nhiệt huyết con đường chị đi.

Bão bùng sương giá chông gai

Tận cùng đáy khổ kiên tài vượt qua.

Trời xuân lại trả cho hoa

Nghênh đa bách phúc vượt xa trùng ngàn.

Trắng miền Tây Bắc hoa ban

Ngạt ngào Đồng Tháp sen ngan ngát mùi

4239. Nhật Tân (2⁾ đào nhuộm hồng trời

Thúy Lan vậy đó ngời ngời kiêu sa.

Lan yêu là của muôn hoa

Nhân từ làm nhụy tỏa ra cho đời.

Có câu: Muôn sự tại trời

E rằng mới nửa đúng thôi không nào?

Nghĩa nhân lực sức chí cao

Phần tiên lượng sống định vào ai ơi.

Căn cùng cung bậc chín mười

4248. Suy đi ngẫm lại nên người từ: TÂM.

---------------

1. Nhọn hơn dao, dạng mũi tên mũi thương.

2. Vùng đất chuyên trồng đào ở Hà Nội.

Vui một tý

NHỮNG VẦN THƠ
TẢ NGƯỜI ĐẸP TUYỆT TÁC

1. Người phụ nữ xưa được mô tả rất đẹp, nét như mặt, tóc,
da, răng, mắt... kín đáo yếu liễu đào tơ, buồng the phòng kín:
... Chìm đáy nước cá lờ đờ lặn
Lửng lưng trời nhạn ngẩn ngơ sa
Hương trời đắm nguyệt say hoa
Tây Thi mất vía Hằng Nga giật mình...

(Cung oán ngâm khúc của Nguyễn Gia Thiều)

... Hoa cười ngọc thốt đoan trang
Mây thua nước tóc tuyết nhường mầu da.
      Kiều càng sắc sảo mặn mà
Xem bề tài sắc lại là phần hơn
      Làn thu thủy nét xuân sơn
Hoa gen thua thắm liễu hờn kém xanh.
    Một hai nghiêng nước nghiêng thành…

(Truyện Kiều của Nguyễn Du)

    2. Phụ nữ ngày nay thường được mô tả vóc dáng
kèm các đường nét “nở” đôi chút để tăng thêm hấp dẫn:
    ... Ôi cha kiệt tác có tim
Một tòa nõn ngọc lịm lìm ngất ngây
     Thớ xuân lượng giữa bồng lai
Tinh hồng chuốt dọc hương nhài thoa ngang
     Đường cong uyển dẻo mịn màng
Gờ thu mỏn mẻn ngậm trăng cận vành
     Lạch đào non nõn mướt xanh
Song trâm tuyết khảm ngà trành thẳng thuôn
        Một, ba vòng nở căng tròn
Phần nghiêng rỏ bóng khát mòn mắt mơ.
     Đoan trang, da phấn mặt hoa
Lời mầu nhựa thẩm lẫn pha vĩ cầm…

(Truyện thơ Thúy Lan của Lê Hữu Bình)

Tuệ Minh