GHEN - Thơ Nguyễn Bính và lời bình

Thứ hai - 14/03/2022 08:37

Ghen
Bài trong tập thơ Nguyễn Bính, NXB Giáo dục,1993

Cô nhân tình bé của tôi ơi
Tôi muốn môi cô chỉ mỉm cười
Những lúc có tôi và mắt chỉ
Nhìn tôi những lúc tôi xa xôi.

Tôi muốn cô đừng nghĩ đến ai
Đừng hôn dù chỉ thấy cánh hoa tươi
Đừng ôm gối chiếc đêm nay ngủ
Đừng tắm chiều nay biển lắm người.

Tôi muốn mùi thơm của nước hoa
Mà cô thường xức chẳng bay xa
Chẳng làm ngây ngất người qua lại
Dẫu chỉ qua đường khách lại qua.

Tôi muốn những đêm đông giá lạnh
Chiêm bao đừng lẩn quất bên cô.
Bằng không tôi muốn cô đừng gặp
Một trẻ trai nào trong giấc mơ

Tôi muốn làn hơi cô thở nhẹ
Đừng làm ấm áo khách chưa quen.
Chân cô in vết trên đường bụi
Chẳng bước chân nào được dẫm lên

Nghĩa là ghen quá đấy mà thôi
Thế nghĩa là yêu quá mất rồi
Và nghĩa là cô là tất cả
Cô là tất cả của riêng tôi!

Một bài thơ tình hiếm lạ - Lời bình của Nguyễn Văn Ngọc

Hình dung ra một nhân vật trữ tình, một chàng trai bình dân bước ra từ trong dân gian. Lời thơ mang dáng dấp lối ngỏ tình trơng vườn thơ dân gian xưa. Dưới góc nhìn của nhân vật trữ tình, bài thơ có hai phía, một phía là nhân vật trữ tình; một bên là người con gái được hiện hình rất tỷ mỷ , đường nét qua cách cảm rất riêng của Nguyễn Bính .Thế giới riêng tư của Nguyễn Bính đầy ắp hương vị dân gian. Giọng điệu nhẹ nhàng như lời tâm sự của người bình dân trong thơ ca dân gian.

Khi thì đối diện qua ánh mắt nụ cười:

Tôi muốn môi cô chỉ mỉm cười

Nhìn tôi những lúc tôi xa xôi

Khi thì mong muốn trong suy nghĩ:

Tôi muốn cô đừng nghĩ đến ai

Khi thì trong mùi thơm nước hoa :

Tôi muốn mùi thơm của nước hoa

Chẳng làm ngây ngất người qua lại

Khi thì trong chiêm bao:

Tôi muốn những đêm đông giá lạnh

Chiêm bao đừng lẫn khuất bên cô

Khi thì trong làn hơi thở :

Tôi muốn làn hơi cô thở nhẹ

Đừng làm ấm áo khách chưa quen

Khi thì dấu chân cô gái không bước chân nào dẫm lên :

Chân cô in vết trên đường bụi

Chẳng bước chân nào được dẫm lên.

Sao lại đừng : đừng hôn , đừng ôm, đừng tắm nhiều đến vậy trong lời thơ khuyên nhủ của nhân vật trữ tình đối với cô gái. Sao lại tỷ mỷ ngay cả trong từng hơi thở,mùi thơm nước hoa, vết chân trên đường bụi của cô gái cũng phải được nguyên vẹn dấu chân và cái sâu sắc lại ngay cả trong giấc mơ của đêm đông giá lạnh cũng khuyên đừng gặp :” Một trẻ trai nào trong giấc mơ”. Nghe có vẻ thật vô lý, sao lại cấm đoán vậy. Nghịch lý mà thật là sâu sắc biết nhường nào. Tiếng gọi của trái tim của nhân vật trữ tình cứ vọng về đeo bám đến tận cùng của khát vọng tình yêu.

Từ những khoảng khắc của cảm nhận đó, nhân vật trữ tình luôn gửi gẳm những lời mong muốn chân thành về phía bên kia là thế giới của người đàn bà mình yêu. Điệp ngữ “tôi muốn” được nhắc lại 6 lần trong 6 khổ thơ. Bài thơ gồm 7 khổ thơ ( từ khổ 1 đến khổ thơ thứ 6). Những nghịch lý phô bày trong sáu khổ thơ được phát triển lô gích đến đến đỉnh điểm của lời yêu nhằm cắt nghĩa cho những cung bậc của tình yêu trong khổ cuối bài thơ:

Nghĩa là ghen quá đấy mà thôi

Thế nghĩa là yêu quá mất rồi

Và nghĩa là cô là tất cả

Cô là tất cả của riêng tôi.
Neo đậu trữ tình trong không gian thấm đượm chất dân gian , lời yêu của Nguyễn Bính mộc mạc , giản dị, dư vị nội tâm sâu sắc, lối đi về trong tâm tưởng của nguyễn Bính thật rất riêng, không lẫn vào ai được.

Đắm say trong trạng thái ghen nhưng bước đi trong tình yêu rất tỉnh táo. Một tư duy tỉnh táo để trái tim không lạc nhịp, vẫn lối đi về mải mê của tình yêu bằng trái tim nồng nhiệt. Những lời thơ như những sợi tơ lòng của chàng trai ao ước cứ muốn buộc tình yêu vào mình. Bài thơ ghen phải đặt trong chuỗi bài thơ tình yêu của Nguyễn Bính mới cảm nhận được thế giới tình yêu rất riêng của Nguyễn Bính.

Nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm trong bài thơ "Tình ca” có viết :

Đừng yêu ai em nhé

Chỉ yêu mình anh thôi

Dẫu tất cả con trai

Bên em đều tốt đẹp

Đừng thương ai, em nhé

Chỉ thương về anh thôi

Dẫu anh không còn trẻ

Không có chi hơn người.

Cách giãi bày tâm tư của Nguyễn Khoa Điềm mang màu sắc hiện đại. Cũng “ Đừng yêu”, “ Đừng thương ”, ‘ Chỉ yêu” , “ chỉ thương ’’nhưng Nguyễn Khoa Điềm có lời khuyên bằng cách gọi trực tiếp tiếng nói của tình yêu. Nguyễn Bính hướng tới tình yêu bằng lối nói dân gian.

Thơ tình yêu của Nguyễn Bính dẫn ta vào lối vườn yêu của thôn quê gần gũi . Ở đó có những loài hoa hiếm lạ, có sắc màu riêng, có mùi thơm dai dẳng lâu bền. Hình dung bước chân Nguyễn Bính đi trên con đường làng, chỉ có Nguyễn Bính mới có chủ quyền đặt bàn chân lên vết chân cô gái trên đường bụi.Trong tâm thức Nguyễn Bính không muốn bóng dáng ai được đến nơi này và ta nghe được rõ nhịp đập của trái tim Nguyễn Bính đang khao khát cho một tình yêu trọn vẹn .
NVN.

Nguồn tin: HNV.