Tiếng chiều trong thơ Trần Trọng Giá

Thứ hai - 26/02/2024 09:09
Nhà thơ Trần Trọng Giá tại buổi lễ ra mặt CLB Trái tim Người lính Thủ đô 12/2023
Nhà thơ Trần Trọng Giá tại buổi lễ ra mặt CLB Trái tim Người lính Thủ đô 12/2023


           Quốc Toản
    Tôi biết Nhà thơ Trần Trọng Giá khi anh là Trưởng ban Vận động CLB Trái tim
Người lính Thủ đô. Sau này có một vài chuyến đi công tác hay hội họp cùng
anh, và qua Nhà văn Đặng Vương Hưng giới thiệu, tôi mới biết Trần Trọng
Giá yêu thơ đến cuồng nhiệt. ”Dường như ông mê mẩn với thơ, như người
bạn tình ở mọi lúc mọi nơi, từ trong chiêm bao, trong tiệc rượu, cả những lúc
ngồi uống một mình hay những khi đối ẩm cùng bạn bè thi hữu. Đắm đuối
với thi ca, nhưng thơ Trần Trọng Giá vẫn thể hiện sự chân thành, nhạy cảm
với thời cuộc. Trong thơ ông có cả những bài trào lộng hóm hỉnh, nhiều bài
viết về tình yêu quê hương, đất nước đầy ắp cảm xúc”. Và nữa, Trần Trọng
Giá rất yêu thơ, trọng văn chương chữ nghĩa nên tôi nghĩ nguồn cảm xúc
trong anh không bao giờ vơi cạn.
Trong 4 năm liền, Trần Trọng Giá xuất bản 4 tập thơ: Lặng thầm; Gửi lại
dòng sông, Bóng quê và Tiếng chiều. Tôi tin vào sức viết và năng lượng dồi
dào của Nhà thơ Trần Trọng Giá, những tập thơ tiếp theo sẽ được ra mắt bạn
đọc.
Và tôi có thêm một nhận xét, Trần Trọng Giá đã trải lòng bằng thơ qua
những chuyến đi. Đến đâu anh cũng có thơ, bởi mạch nguồn thi ca luôn
thường trực và tuôn trào trong anh.
Thế mạnh của Trần Trọng Giá là thể thơ lục bát. Một thể thơ truyền thống dễ
viết nhưng để hay là khó. Thơ lục bát của Trần Trọng Giá đã chạm được trái
tim người đọc. Mỗi bài thơ đều gợi nỗi nhớ mong, được anh gửi gắm và yêu
thương đến hết mình.
Đọc Tiếng chiều, tôi không đọc từ trang đầu đến trang cuối, không theo dòng
thời gian, mà giở trang bất chợt, sau rồi tổng hợp và chiêm nghiệm. Vì vậy,
những cảm nhận của tôi, là theo bước chân của người lính cựu chiến binh
Trần Trọng Giá.
Sau cuộc đời binh nghiệp, Trần Trọng Giá vốn đã yêu thơ và giàu lòng nhân
ái, anh biết mình phải làm gì có ý nghĩa hơn cho những quãng đời còn lại.
Không chỉ bằng những việc làm cụ thể, ủng hộ đóng góp cho quê hương,
xóm làng, cho những người kém may mắn, Trần Trọng Giá giải tỏa nỗi lòng
trắc ẩn ấy qua thơ.
Có lẽ chỉ đến khi trở về đời thường, anh mới có những phút giây bình tâm
thưởng trà, chiêm nghiệm cuộc đời binh nghiệp đã qua khi tuổi xế chiều với
một niềm khắc khoải. Anh cũng tự biết mình đang ở đâu trong cái “chiếu văn
chương” ấy. Trong tập Bóng quê, Trần Trọng Giá viết như một lời tự bạch:
Thơ ta vụng tứ, kiệm lời
Chút tình hiếm muộn cho người thầm yêu
Tuổi nay bóng đổ phía chiều
Chỉ mong làm một cánh diều ru mây
 
2
Trong tập Tiếng chiều mà bạn đọc đang cầm trên tay, Trần Trọng Giá vẫn
vẹn nguyên cảm xúc và trung thành với lối viết đầy giản dị và ám ảnh. Thế
mạnh của thơ Trần Trọng Giá vẫn là đề tài tình yêu. Ở đó bạn đọc sẽ bắt gặp
khá nhiều câu thơ hay.
Nhà thơ lên Sơn Tây, mảnh đất đầy trầm tích thi ca và huyền thoại, anh đến
thăm thành cổ mà nhớ đến Nhà thơ Quang Dũng với “Đôi mắt người Sơn
Tây”, nhớ Tây Tiến, nhớ Ấp cổ Đường Lâm. Anh viết những câu thơ thật dung
dị:
Nắng trưa tĩnh lặng âm thầm
Đường Lâm thức giấc ươm mầm xanh tươi
Quân “không mọc tóc” giữa trời
Tiếng gầm sông Mã thay lời núi sông
Bỗng nghe động tận tiếng lòng
“Quân đi không mỏi” non sông mãi bền.
(Thăm thành cổ)
Có thể khẳng định rằng, Trần Trọng Giá đi đến đâu, anh đều có cảm xúc để
làm thơ. Anh nhìn cuộc đời bằng đôi mắt trong trẻo, tin yêu, nhân hậu.
Những địa danh Hà Nội, Huế, Đà Nẵng, Sài Gòn. Những núi đồi miền Tây Bắc
như Hà Giang, Cao Bằng, Sơn La…, những dòng sông, biển cả, những tình
nghĩa bạn bè vv… Trần Trọng Giá lấy thơ để trải lòng. Đó là: Hà Nội chiều
nay, Chào Huế, Lên Cao Bằng, về sông Đế, Gặp bạn trong mơ… và trong số
đó phải kể đến bài thơ Trở lại Vị Xuyên (Hà Giang), nơi có hàng ngàn chiến sĩ
đã hy sinh trong cuộc chiến tranh biên giới bảo vệ Tổ quốc với lòng biết ơn
và kính trọng.
Gọi đồng đội, chẳng lời thưa
Giữa đông Nà Cáy gió mưa chất chồng
Chung tay vun ngọn lửa hồng
Cho bao đồng đội ấm lòng đêm đêm…
Biên cương lưu dấu bạn hiền
Cha ông đã dặn… ai quên lời thề
Đêm qua thoáng bóng bạn về
Nghe trong hồn đá bốn bề xôn xao
Nhưng trên hết, trước hết Trần Trọng Giá dành rất nhiều tình cảm để viết về
mẹ, về quê hương Ninh Bình. Chính vì vậy, trong tấp thơ nào cũng có những
bài thơ về quê hương nơi anh sinh ra, lớn lên và rời làng theo trống hội tòng
quân. Khi đình làng xuống cấp anh và con cháu cùng mọi người chung tay
đóng góp khôi phục ngôi đình ấy. Bởi anh hiểu, đình làng là hồn của làng,
tiếng của làng, là văng vẳng lời mẹ lời cha, là văn hóa làng xã không thể bị
mai một. Mỗi lần gặp bạn là thêm một lần nhắn nhủ:

z4484431477537 ff2645550b58b867d7348c33d0771875
Nhà thơ Quốc Toản - tác giả bài viết và Nhà thơ Trần Trọng Giá.
 
3
 
Đình cổ xưa dựng lại
Ấm áp tràn quê hương
Bến đền xưa còn mãi
Sáng chìm trong khói sương
…
Lòng ta như con sóng
Trập trùng giữa biển khơi
Kỷ niệm còn níu mãi
Quê theo ta suốt đời.
(Nhớ quê)
Hay:
Rượu quê đôi chén mềm môi
Câu thơ nối nhịp cầu đời tri âm
Người ơi nghĩa trọng tình thâm
Hồn quê như mạch nước ngầm mát trong…
(Hồn quê)
Trong Tiếng chiều, Trần Trọng Giá nhắc nhiều về Mẹ. Người mẹ trong thơ anh
là nỗi nhớ khôn nguôi, da diết. Khi còn mẹ thì ai cũng thấy bình thường dù có
quan tâm làm trọn chữ hiếu đến đâu cũng chưa bao giờ thấy đủ. Nhưng khi
mẹ khuất bóng, Trần Trọng Giá bỗng thấy hẫng hụt, mất mát, cô đơn, khắc
khoải đến tê lòng. Anh đi Tìm bóng mẹ:
Giờ chân đã mỏi, gối mòn
Nắng mưa, giá rét biết còn vững tâm
Con đi gom nhặt hương trầm
Khói hương quấn quýt âm thầm vấn vương
Mẹ như anh sáng vần dương
Nhìn lên ảnh mẹ yêu thương tràn về
Suốt đời được mẹ chở che
Gió mưa đã tạnh, nắng về… Mẹ ơi!
Hay:
Mẹ ơi nhớ mẹ con như thấy
Lời ru của mẹ vẫn quanh đây
Con mong về lại thời thơ ấu
Sà vào lòng mẹ giấc ngủ say
(Dâng mẹ)
Và sẽ còn thiếu sót nếu không nhắc đến một cựu chiến binh, một nhà thơ
Trần Trọng Giá quảng giao, dám nghĩ, dám làm, dám chịu và sống hết lòng,
 
4
đầy trách nhiệm với người thân và đồng đội. Cũng từ đó mà đồng đội, người
thân luôn cảm phục và trân quý anh.
Trần Trọng Giá may mắn trở về sau cuộc chiến. Anh đồng cảm xót thương
những người mẹ có những người con không trở về. Thắp nén hương trầm khi
viếng nghĩa trang thành cổ Quảng Trị, Trần Trọng Giá không khỏi bùi ngùi
xúc động:
Bao người lính tụ về đây
Hương cong khắp ngả khói bay ngang trời
Đồng đội ơi! Thức dậy thôi
Trở về kỷ niệm một thời bên nhau
Tìm ngày dĩ vãng thương đau
Trùng trùng mộ chí bạn đâu giữa đời
Nắm xương lẫn với bao người
Cạn ngày mong mỏi, một thời mẹ quê.
….
Chiều buông thu gió xạc xào
Hồn thiêng khí phách tụ vào non sông
Qua thời đạn lửa, bão giông
Chèo khua còn sợ động dòng bạn đau
Ngẩn ngơ sương muối trắng đầu
Còn bao đồng đội bảo nhau tìm về…
Cũng xin được nói thêm rằng, nhân dịp kỉ niệm 69 năm, Ngày Giải phóng Thủ
đô, Câu lạc bộ Trái tim Người lính Thủ đô (trực thuộc Tổ chức “Trái tim Người
lính Việt Nam”) chính thức ra mắt. Đại tá, Nhà thơ Trần Trọng Giá làm chủ
tịch. Tổ chức "Trái tim Người lính" Việt Nam gồm: Trung tâm tư liệu "Trái tim
người lính"; Không gian Văn hoá "Trái tim người lính"; và các Câu lạc bộ "Trái
tim người lính"; có Điều lệ tổ chức hoạt động, pháp nhân, con dấu và tài
khoản riêng. Với tôn chỉ, mục đích: Kết nối và Chia sẻ - Tôn vinh và Tri ân;
góp phần tiếp lửa truyền thống xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, giữa những
người lính nhiều thế hệ với tuổi trẻ hôm nay.
Khi được các phóng viên báo đài phỏng vấn, Đại tá, Nhà thơ Trần Trọng Giá
phát biểu: Để có được cuộc sống bình yên trong hoà bình và hạnh phúc
chúng ta đã phải trải qua nhiều gian khổ hy sinh trong các cuộc kháng chiến
chống ngoại xâm. Những trang sử hào hùng của dân tộc được viết bằng
xương máu của biết bao thế hệ đã hi sinh tuổi thanh xuân của mình cho Tổ
quốc. Không chỉ các anh hùng, liệt sĩ mặc áo lính mà nhiều người dân đã ngã
xuống. Đặc biệt, là Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến đã chứng kiến biết bao
trận đánh ác liệt, những mất mát hy sinh vô cùng to lớn để có ngày hòa bình
như hôm nay. Chúng tôi tự thấy mình có trách nhiệm phải tri ân đồng đội,
đặc biệt là những người lính đã dâng hiến tuổi thanh xuân của mình cho quê
hương đất nước.
Và cũng từ suy nghĩ đó, lòng trắc ẩn và sự tri ân luôn thường trực trong trái
tim người lính - Nhà thơ Trần Trọng Giá, nên anh luôn trân trọng và biết ơn
cuộc đời:
Thương cánh hoa vừa rụng
 
5
 
Giấu bao điều chiêm bao
Ơn mỗi chiều gió lộng
Cho tôi bao ngọt ngào
Yêu thương còn giữ lại
Những tháng ngày nhớ xa
Mỗi câu thơ còn mãi
Cho đời mình thăng hoa.
(Cảm ơn đời)
Tôi có đôi điều cảm nhận về tập thơ Tiếng chiều với tư cách của một người
lính, một nhà thơ và là đồng đội với Cựu chiến binh, Nhà thơ Trần Trọng Giá.
Mong sao những tập sau anh sẽ viết hay hơn nữa, chắt chiu, gọt giũa con
chữ hơn nữa để có nhiều bài thơ hay, câu thơ hay chạm đến trái tim người
đọc.
Tôi tin dưới trời khuya tại quê nhà, anh vẫn luôn thao thức, vẫn yêu hết
mình, sống hết mình vì tình đời, tình người thì nàng thơ đối với Trần Trọng
Giá không bao giờ bỏ anh mà đi được, dù anh đang chậm bước cuối chiều
hoàng hôn:
Cứ nghĩ lòng chân thật
Yêu hết mình vì người
Thì kể chi được – mất
Thì kể gì phôi phai.

Hà Nội, tháng 2/2024

Tổng số điểm của bài viết là: 3 trong 1 đánh giá

Xếp hạng: 3 - 1 phiếu bầu
Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Những tin mới hơn

Những tin cũ hơn

Tin tiêu điểm
global banners
Lâm Bình - Mùa xuân về
GIAO LƯU THƠ HÀ ĐÔNG - ĐÔNG ANH
GIAO LƯU CA NHẠC
TRÌNH DIỄN THƠ NAMKAU
ĐOÀN NHÀ VĂN HÀ NỘI THĂM ĐIỆN BIÊN
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây